Tómas Jónsson hæstaréttarlögmaður segir mótsögn felast í því að ætla að samþykkja þriðja orkupakka Evrópusambandsins, sem gengur út á að tryggja sameiginlegan raforkumarkað innan Evrópu, en standa síðan í vegi fyrir því að sæstrengur geti nokkurn tímann verið lagður hingað til lands. Tómas kom fyrir fund utanríkismálanefndar Alþingis í gær 19. ágúst 2019.
Í minnisblaði sem Tómas lagði fyrir nefndina kemur fram að Evrópudómstóllinn (ECJ) beiti jafnan svokölluðum markmiðsskýringum við túlkun á lögum og reglugerðum sambandsins, þ.e. horfi til þess hvert markmið með löggjöfinni er, og bendir hann máli sínu til stuðnings á dómafordæmi. Þannig hafi Evrópudómstóllinn á sjöunda áratugnum úrskurðað að lög sambandsins væru framar lögum aðildarríkja þótt ekkert hafi verið um það að finna í Rómarsáttmálanum, stofnsáttmála Evrópusambandsins. „Dómstóllinn komst einfaldlega að þeirri niðurstöðu að Evrópusambandið gengi ekki upp nema reglurnar væru svoleiðis.“ Markmiðið með þriðja orkupakka ESB sé öðrum þræði að koma á fót sameiginlegum orkumarkaði innan sambandsins, en tilkoma hans hafi meðal annars stuðlað að betri nýtingu orku sem flæði frjáls milli aðildarríkja. Ljóst sé að eigi Ísland að taka þátt í þessum markaði, eins og reglugerðin kveður á um, verði það aðeins gert með sæstreng. Segir Tómas að reyni stjórnvöld að koma í veg fyrir lagningu sæstrengs gætu „dómstólar komist að þeirri niðurstöðu að Ísland uppfylli ekki skuldbindingar orkupakkans“, þótt ekki sé vikið berum orðum að sæstreng í orkupakkanum. Tómas kallar eftir því að þessi flötur orkupakkaumræðunnar verði kannaður til hlítar, og segir aðspurður að sá fjöldi lögfræðiálita sem ritaður hefur verið um téðan pakka hafi ekki kannað þennan vinkil nægilega; meira hafi verið lagt upp úr því hvort orkupakkinn standist stjórnarskrá, sem sé önnur umræða.
Nánar á mbl.is. þ. 20. ágúst 2019